بنا بر نقل اکثر مفسران، صراط پلی است که بر روی آتش جهنم، به امر خداوند متعال کشیده شده و به نیکوکاران و بدکاران امر می شود که از آن عبور نمایند و بی تردید یکی از سخت ترین حالات قیامت، گذشتن از پل صراط می باشد! این پل که به امر خداوند ظاهر می گردد بنا به فرمایش امام صادق علیه السلام: اَلفُ سَنَةٍ صُعُودُ، وَ الَف سَنَة هُبوط، و اَلف سَنة حِدال؛ (آن سه هزار سال راه است) که هزار سال آن سربالایی، هزار سال سرازیری و هزار سال مسیر صاف و همواری می باشد و در روایتی دیگر از این امام همام در باب کیفیت گذشتن از روی این پل آمده است که:

اشخاصی که در دنیا ایمان به اصول دین و فروع آن نداشته اند و یا ایمانشان ضعیف بوده است، پاهایشان در آنجا خواهد لغزید، ولی آنان که در دنیا ایمان قوی داشته و وظایف شرعی و الهی را به نحو احسنت انجام داده اند، به آسانی از آن عبور خواهند نمود، به نحوی که بعضی از مردم مثل برق با سرعت تمام از آن می گذرند و بعضی مانند اسب دونده از آن عبور می کنند و بعضی دیگر به مانند انسان عادی با پای پیاده از روی آن عبور می کنند، و بعضی بر روی دست ها و زانوها و روی شکم (مانند بچه کوچکی که هنوز راه رفتن را یاد نگرفته) از روی صراط عبور می نمایند، و بعضی نیز خود را به پل صراط آویخته و گاهی گوشه های آتش به آن ها اصابت می نماید.

در این پل که بنا بر روایات متعدد از مو باریکتر و از شمشیر برنده تر می باشد، ایستگاه های بازرسی متعددی وجود دارد که در هر کدام از آن ها چیزی می پرسند و اگر کسی نتواند جواب درستی بدهد، نمی گذارند از آن جا عبور نماید .خداوند در باب این ایستگاه های بازرسی در قرآن کریم می فرماید: وَقِفُوهُم اِنَهُم مَسُلُون؛ آنان را نگه دارید، متوقف سازید، چرا که باید مورد بازرسی و بازپرسی قرار گیرند (صافات: آیه 24)، و از همین روی از حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است که: در روز قیامت به فرمان خداوند پل صراط کشیده می شود، و آن هفت موقف (ایستگاه بازرسی) خواهد داشت و در هر موقف و ایستگاهی در مورد چیزی، از افراد سوال می گردد که آن سوال ها عبارتند از:

1- از ولایت حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام و محبت اهل البیت علیهم السلام

2- از نماز

3- از زکات

4- از روزه

5- از حج

6- از جهاد

7- از عدل و عدالت

در ادامه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: و در هر موقفی (ایستگاهی) از آنچه می پرسند، اگر نتوانید جواب دهید، از همان جا به جهنم پرتاب می گردید و اگر درست پاسخ دهید، با سرعت زیاد از آن جا عبور می نمایید، و همچنین در روایات متواتر نقل شده است که هنگامی که روز قیامت برپا می گردد و صراط بر روی جهنم گسترانده می شود، هیچ کس نمی تواند از آن عبور کند (به سوال های مواقف صراط پاسخ دهد)،  مگر این که جوازی در دست داشته باشد که در آن ولایت امیرالمومنین علی علیه السلام ثبت شده باشد.

منابع:

1- تفسیر نمونه، ج19: 4.

2- نورالثقلین، ج4: 401؛ ج1: 21.

3- اسرار معراج: 228.

4- آمال الواعظین، ج3: 440، 441، 443.